Makroskładniki

Magnez (Mg)

W pigułce

Fotosynteza, wzrost korzeni, budowanie plonu i zwiększona odporność na stres

Obok azotu, fosforu i potasu, magnez pełni kluczowe funkcje w roślinie i jest składnikiem często niedocenianym. Magnez jest centralna częścią chlorofilu i jest niezbędny w procesie fotosyntezy. Magnez wspomaga wzrost korzeni i budowanie plonu oraz zdecydowanie chroni roślinę przed stresem wywołanym suszą, wysokimi temperaturami i silnym naświetlaniem. Wiele gleb ma naturalnie niską zawartość magnezu. 

W glebie

Dynamika magnezu w glebie

Oprócz jonów Mg2+ występujących w roztworze glebowym, magnez jest albo zaadsorbowany na kationitach, takich jak materia organiczna lub cząstki ilaste we frakcji wymiennej, albo jest związany wewnątrz kryształów krzemianów glebowych. Tylko dwie pierwsze frakcje są dostępne dla roślin.

Siła wiązania jonów Mg na powierzchniach wymiennych jest stosunkowo niewielka ze względu na dużą sferę hydratacyjną jonów magnezu. Powoduje to zwiększone ryzyko wymywania, szczególnie na glebach o niskiej zdolności wymiany kationów (CEC) w połączeniu z niskim pH.

 

  • Magnez dostępny dla roślin, pochodzący z wietrzenia krzemianów, jest udostępniany bardzo powoli w geologicznych skalach czasowych.

  • W niektórych glebach magnez występuje w postaci magnezytów i dolomitów. Przy wartościach pH >6 magnez ten jest w znacznym stopniu nierozpuszczalny i dlatego niedostępny.

  • Wiele typów gleb jest z natury ubogich w magnez. Gleby o lekkiej strukturze i kwaśne są często ubogie w magnez, a jego podaż jest często niewystarczająca dla wielu upraw rolniczych i ogrodniczych.

  • Na pobieranie magnezu przez rośliny negatywny wpływ ma wysoki stosunek K:Mg i wysoki stosunek Ca:Mg oraz niski odczyn pH. Oznacza to, że nawet przy wysokich stężeniach magnezu w glebie możliwy jest utajony lub nawet silny niedobór magnezu w roślinach.

Magnez odgrywa ważną rolę w utrzymaniu struktury gleby. Wraz z innymi kationami wielowartościowymi, w szczególności z wapniem, magnez tworzy mostki pomiędzy ujemnie naładowanymi minerałami ilastymi. W ten sposób powstaje stabilna, krucha struktura gleby, która zapobiega tworzeniu się zaskorupień. Gleba może spełniać swoją rolę magazynowania dużej ilości wody dostępnej dla roślin, a rośliny mogą tworzyć w niej dobrą sieć korzeni, aby wykorzystać wodę i składniki odżywcze.

Zaopatrzenie w glebie

Dla odżywiania roślin duże znaczenie ma zawartość magnezu łatwo przyswajalnego z roztworu glebowego. Analiza gleby może wykazać jego aktualną podaż w glebie i umożliwić obliczenie potrzebnego nawożenia. W większości krajów istnieje skala wskaźników Mg z zalecaną wartością dla różnych rodzajów upraw w zależności od ich zapotrzebowania na Mg. Na wskaźniki te duży wpływ ma również gleba

Magnez stabilizuje strukturę gleby w sposób podobny do wapnia.
Magnez stabilizuje strukturę gleby w sposób podobny do wapnia.
W roślinie

Magnez w roślinie

Rośliny pobierają magnez z roztworu glebowego w postaci jonów Mg2+. Mg jest wysoce mobilny w roślinie i jest ważny dla prawidłowego funkcjonowania wielu ważnych szlaków metabolicznych.

Funkcje magnezu w roślinie

  • Magnez jest kluczowym składnikiem chlorofilu, a tym samym jest niezbędny do syntezy, transportu i magazynowania ważnych substancji fitoodżywczych (takich jak węglowodany, białka i lipidy).
  • Magnez jest niezbędny do syntezy, transportu i magazynowania ważnych substancji roślinnych, takich jak węglowodany, białka i tłuszcze.
  • Magnez aktywuje więcej enzymów niż jakikolwiek inny składnik odżywczy roślin.
  • Magnez reguluje równowagę energetyczną roślin, ponieważ jest ważny dla ułatwienia reakcji między enzymami i ATP, walutą energetyczną w roślinach.
  • Magnez wpływa na syntezę RNA, a tym samym na tłumaczenie informacji genetycznej na białka.
  • Magnez jest składnikiem pektyny, ważnej dla stabilności komórek oraz fityny, bogatego w energię magazynu fosforanów, niezwykle ważnego dla kiełkowania nasion.
  • Magnez jest integralną częścią rybosomów i macierzy komórkowej, jak również wspomaga stabilizację błon komórkowych.
  • Jest niezbędny do syntezy ścian komórkowych.
  • Magnez ma właściwości nawadniające, dlatego wpływa na gospodarkę wodną i efektywność enzymów.
  • Magnez i mangan zwiększają stężenie cennych składników, takich jak kwas cytrynowy i witamina C. Podnoszą jakość odżywczą mrożonych warzyw oraz odporność ziemniaków na przebarwienia podczas przetwarzania na puree i proszek ziemniaczany.

Magnez wspomaga wzrost korzeni i wydajność plonów

Magnez odgrywa kluczową rolę w transporcie węglowodanów w roślinie. Dostateczne zaopatrzenie w magnez jest konieczne, aby produkty fotosyntezy, które magazynują energię, mogły być niezawodnie dostarczone do organów wzrostu. Dlatego też niedobór magnezu powoduje zahamowanie wzrostu korzeni. Zanim na liściach pojawią się pierwsze objawy niedoboru, korzenie są już osłabione, co wpływa na pobieranie wody i substancji pokarmowych.

Magnez zapewnia również transport węglowodanów do organów zbiorczych. Produkty aktualnej fotosyntezy i węglowodany zmagazynowane już tymczasowo w pędzie są mobilizowane przy pomocy magnezu, transportowane do ziarna, bulw lub kolb i tam wykorzystywane do tworzenia plonu.

 

 

Niedobór magnezu (po lewej) prowadzi do ograniczenia wzrostu korzeni.
Niedobór magnezu (po lewej) prowadzi do ograniczenia wzrostu korzeni.
Niedobory

Niedobór magnezu można zwykle rozpoznać po rozjaśnieniu między nerwami liści

  • Objawy niedoboru są najpierw widoczne na starszych liściach. Między żyłkami liści pojawiają się chlorotyczne plamy.
  • Jeśli niedobór utrzymuje się przez dłuższy czas, na łodygach pojawiają się nekrozy i czerwone przebarwienia.
    W silnym słońcu cała roślina wydaje się zwiędnięta i wiotka (podobnie jak "więdnięcie" przy niedoborze K).
  • Wynika to z zaburzonej równowagi wodnej. Pojedynczy liść wygląda na sztywny i kruchy.
  • Zawartość chlorofilu i liczba chloroplastów w roślinie zmniejsza się.

 

Objawy niedoboru magnezu w kukurydzy (po lewej), rzepaku (w środku) i zbożach (po prawej).
Objawy niedoboru magnezu w kukurydzy (po lewej), rzepaku (w środku) i zbożach (po prawej).
Przegląd produktów

Produkty zawierające Magnez (Mg)